İzmir'in İşgali
20 Temmuz 2024

İzmir'in İşgali


İzmir'in işgali düşüncesi, 1919 yılının Şubat ortalarında Yunanistan Başbakanı Venizelos'un önerisiyle, İngiltere Başbakanı Lloyd George tarafından ortaya atıldı. İzmir'in işgali, I. Dünya Savaşı sonrasında Paris'te toplanan uluslararası barış konferansının kararıyla kesinleşti. ABD Başkanı Wilson bu öneriye başlangıçta kesinlikle karşı çıktı, ancak 25 Mart olaylarında daha esnek bir tavır benimsedi. 7 Mayıs'ta İngiltere, ABD ve Fransa, Yunan donanmasının İzmir'e gönderilmesinde mutabık kaldılar.

İşgalin Başlangıcı

İzmir'in işgali kansız başladı. İzmir'in işgalini bir gün önceden bildiğinden, Osmanlı Ordusu'na karşılık vermemesi emredildi. Böylece İzmir'deki Osmanlı Ordusu hareketsiz kaldı ve Yunanlılara teslim oldu.

İşgal günü, Yunan ordusunun en seçkin birlikleri olan evzon askerleri şehirde zafer turu attılar. Bu zafer turu sırasında Türk subayları sahil şeridine dizdiler. Aziz Nesin, bu olayı daha sonra araştırmalarına dayanarak kitabında anlattı: Bir Türk subayı, evzon askerinin "Zito Venizelos" diye bağırmasını istediği halde yapmadığı için öldürüldü. Evzon askerleri şehri her gezdiklerinde ve subaya geri döndüklerinde bir kez süngüleniyordu. Bu Türk subayı 22 kez süngülendi ve şehit oldu. Yunanlılar daha ilk günde birçok Türk asker ve vatandaşını öldürdü. Böylece işgal daha ilk günde 400 kişiye mal oldu. İşgal başladığı sıralarda, bu görüntüye daha fazla tahammül edemeyen gazeteci Hasan Tahsin, silahını çekip ateşleyerek en öndeki Yunan bayraktarını başından vurmuştur. Bu hareket, Kurtuluş Savaşı'nı başlatan ilk kurşun olarak kabul edilir.

Türk Halkının Tepkisi ve Milli Mücadele

İzmir'in işgali ile Türk halkında var olan fakat yetersiz komutanlar yüzünden kullanılamayan mücadele yeteneği tekrar uyandı ve İzmir'deki bir kısım asker istifa ederek Milli Mücadele'ye katıldı. Aynı zamanda İzmir'de kalan Türkler de işgalin getirdiği huzursuzluğa dayanamadı ve Anadolu'ya göç etti. Kalmakta ısrar eden Türk ailelerse Yunan askerinin tavırlarına ve yaptıkları eziyetlere daha fazla dayanamayarak Anadolu'daki milli mücadeleye destek vermek amacıyla göç ettiler.

Türk asker ve subayları dipçiklenerek, süngülenerek öldürülüyor, üzerlerindeki kıymetli eşyalar zorla alınıyordu. İşgale karşı boyun eğmiş bulunan Ali Nadir Paşa yerde sürüklenerek tekmeleniyordu. Türk subayları "Zito Venizelos" diye bağırmaya zorlanıyor, ağır hakaretlere uğruyorlardı. Bağırmayı reddedenler ise süngüleniyordu. Reddedenlerden Albay Fethi Bey de süngülenerek şehit edildi. Şehrin diğer yerlerinde de olaylar, yağma, öldürme ve tecavüz olayları başladı. Türklere ait evler ve işyerleri Rumlar tarafından yağmalanıyor, canını, malını, namusunu korumak isteyen Türkler öldürülüyordu. Bütün bu olaylar "uygar ulusların temsilcilerinin" gözleri önünde, "uygar devletlerin" izniyle yapılıyordu.

Lord Curzon'un 18 Nisan 1919 tarihli bildirisinde "Selanik kapılarının 5 mil dışında asayişi sağlayamayan Yunanistan'ın Aydın Vilayeti'nde (İzmir o tarihte Aydın Vilayeti içinde idi) barış ve güvenlik sağlamakla görevlendirilmesini" uygun görmediğini açıkladığı Yunanlılar, ilk gün 400 Türk öldürmüşlerdi. Çevre köy ve kazalardaki olaylarla bir iki gün içinde 5.000 kadar Türk öldürüldü.

İzmir'in Genişleyen İşgali

İzmir kenti ile Ayvalık, iki kent arasındaki sahil şeridi, Çeşme yarımadası ve Belkahve'ye kadar İzmir'in hinterlandı da işgal edilmiştir. 23 Nisan 1920'de Ankara'da TBMM'nin açılmasından sonra Yunan ordusu İzmir'den harekete geçerek, Sevr Antlaşması ile İtalyan bölgesi olarak kabul edilen Manisa, Uşak, Denizli, Balıkesir, Bursa şehirlerini de işgal etmiştir. Bu sebeple Yunanistan ile arasında ihtilaf çıkan İtalya ise bu işgalden sonra Kurtuluş Savaşı müddetince Ankara hükümetini desteklemiş ve askeri yardım da yapmıştır.

Sonuç

İzmir'in işgali, Türk halkının milli mücadeleye yönelmesinde önemli bir rol oynamıştır. İzmir'de yaşanan trajediler ve işgalin getirdiği baskılar, Türk milletinin bağımsızlık mücadelesini daha da güçlendirmiştir. Bu süreç, Türk Kurtuluş Savaşı'nı başlatan kıvılcım olarak tarihe geçmiştir.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

İlk soruyu siz sormak istermisiniz?

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Batı Cephesi Sonuçları

Batı Cephesi Sonuçları

Kurtuluş Savaşı

Kurtuluş Savaşı

Atatürkün Ankaraya Gelişi

Atatürkün Ankaraya Gelişi

Popüler İçerikler

Çanakkale Cephesi

Çanakkale Cephesi

Londra Konferansı

Londra Konferansı

Editörün Seçtiği

Haber Bülteni

Popüler İçerik

Trablusgarp Savaşı Sonuçları

Trablusgarp Savaşı Sonuçları

31 Mart Olayı ve Sonuçları

31 Mart Olayı ve Sonuçları

Amiral Bristol Raporu Önemi ve Maddeleri

Amiral Bristol Raporu Önemi ve Maddeleri

Misaki Milli Nedir?

Misaki Milli Nedir?

Sevr Antlaşması Maddeleri ve Sonuçları

Sevr Antlaşması Maddeleri ve Sonuçları

Güncel

Balkan Devletleri Listesi

Balkan Devletleri Listesi

Güncel

Misakı Milli Sınırları ve Kabul Edilişi

Misakı Milli Sınırları ve Kabul Edilişi

Güncel

Latin Harflerinin Kabulü

Latin Harflerinin Kabulü

Maarif Kongresi 15-21 Temmuz 1921

Maarif Kongresi 15-21 Temmuz 1921

Suriye Filistin Cephesi

Suriye Filistin Cephesi

Musul Sorunu Nedir ve Nasıl Sonuçlanmıştır?

Musul Sorunu Nedir ve Nasıl Sonuçlanmıştır?

Manda ve Himaye Nedir?

Manda ve Himaye Nedir?

Romanya Cephesi

Romanya Cephesi

Galiçya Cephesi Sonuçları

Galiçya Cephesi Sonuçları

Sakarya Meydan Muharebesi

Sakarya Meydan Muharebesi

1.İnönü Savaşı Sonuçları

1.İnönü Savaşı Sonuçları

1921 Anayasası Kabulü ve Uygulanışı

1921 Anayasası Kabulü ve Uygulanışı

Şeyh Sait İsyanı Gerekçeleri ve Sonuçları

Şeyh Sait İsyanı Gerekçeleri ve Sonuçları

2. İnönü Savaşı

2. İnönü Savaşı

Erzurum Kongresi Kararları

Erzurum Kongresi Kararları

Kurtuluş Savaşı Öncesi Durum

Kurtuluş Savaşı Öncesi Durum

2. Balkan Savaşı Sonuçları

2. Balkan Savaşı Sonuçları

Amasya Görüşmeleri Sonuçları ve Maddeleri

Amasya Görüşmeleri Sonuçları ve Maddeleri

Güney Cephesi Sonuçları

Güney Cephesi Sonuçları

Kuvayi-milliye nedir?

Kuvayi-milliye nedir?

Reval Görüşmeleri ve Sonuçları

Reval Görüşmeleri ve Sonuçları

Ermeni Sorunu

Ermeni Sorunu

Atatürkün Samsuna Çıkışı

Atatürkün Samsuna Çıkışı

Hicaz Yemen Cephesi

Hicaz Yemen Cephesi