Amasya Genelgesi, Türkiye Cumhuriyeti'nin temellerinin atıldığı, ulusal egemenliğin ve tam bağımsızlığın en büyük adımlarının atıldığı önemli bir bildiri niteliğindedir. Mustafa Kemal Atatürk, Havza'daki çalışmalarından sonra Amasya'ya geçerek silah arkadaşları Rauf Bey, Refet Bey ve Ali Fuat Paşa ile bir araya gelerek Amasya Genelgesi'ni hazırlamışlardır. Hazırlanan bu genelge, Kazım Karabekir ve Cemal Paşa'nın onayıyla birlikte yayımlanmıştır.
Amasya Genelgesi'nin Hazırlanış Aşaması ve Temel Esasları
Amasya Genelgesi, ulusal egemenlik hakkından ilk kez bahseden bildiridir. Bu genelge, İstanbul Hükümeti'ne karşı bir ihtilalin ilk adımı olmuştur. İstanbul Hükümeti'nin düşmanın elinde olduğu ve bu durumdan yalnızca milletin iradesi ve azmiyle kurtulunabileceği ifade edilmiştir. Ayrıca, Sivas'ta bir kongrenin toplanacağına dair bilgi verilmiştir.
Amasya Genelgesi'nin esasları Cevat Abbas Bey'e Mustafa Kemal tarafından yazdırılmıştır. Bu esaslar şunlardır: - Vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığı tehlikededir.
- İstanbul Hükümeti aldığı sorumluluğun gereğini yerine getirememektedir. Bu durum milletimizi yok olma tehlikesiyle karşı karşıya bırakmaktadır.
- Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.
- Milletin içinde bulunduğu durum ve şartların gereğini yerine getirmek ve haklarını gür sesle cihana duyurmak için, her türlü baskı ve kontrolden uzak milli bir heyetin varlığı zaruridir.
- Anadolu'nun her bakımdan en güvenilir yeri olan Sivas'ta hemen milli bir kongre toplanması kararlaştırılmıştır.
- Bunun için bütün illerin her sancağından, milletin güvenini kazanmış üç temsilcinin mümkün olan en kısa zamanda yetişmek üzere yola çıkılması gerekmektedir.
- Her ihtimale karşı bu mesele milli bir sır olarak tutulmalı ve temsilciler gerektiğinde yolculuklarını kendilerini tanıtmadan yapmalıdırlar.
- Doğu illeri adına 10 Temmuz'da Erzurum'da bir kongre toplanacaktır. O tarihe kadar diğer illerin temsilcileri de Sivas'a gelebilirlerse Erzurum Kongresi'nin üyeleri de Sivas genel kongresine katılmak üzere hareket ederler.
Amasya Genelgesi'nin bu genel taslak metni, Kazım Karabekir, Mustafa Kemal, Rauf Bey ve Refet Bey'in yanı sıra birçok kişi tarafından imzalanmıştır. Hazırlanan Amasya Genelgesi onaylandıktan hemen sonra tüm sivil ve askeri kurumlara dağıtılmıştır.
Amasya Genelgesi Sonrası Yaşananlar
Türkiye Tarihi'nde dönüm noktalarından biri olan Amasya Genelgesi, birçok önemli sonuca neden olmuştur. Bu sonuçlar şunlardır: - Amasya Genelgesi ile Türk İnkılabı adına ihtilal aşaması başlamıştır.
- Kurtuluş Savaşı için gerekçe, amaç ve yöntem ortaya konmuştur.
- İlk defa milli egemenliğe dayalı bir yönetimin oluşturulması gerektiğine dair bir fikirden bahsedilmiştir.
- İstanbul Hükümeti artık yok sayılmıştır.
- Türk Milletine İstanbul ve Anadolu'daki işgalcilere karşı mücadele için çağrı yapılmıştır.
- Amasya Genelgesi ile artık padişah, halifelik, manda ve himaye fikirlerinin yerini milliyetçilik ve millet fikirleri almıştır.
- Temsil Heyeti'nin oluşturulması konusunda fikir belirtilmiştir.
- Amasya Genelgesi ile ilk defa kurtuluş direnişi yazılı hale getirilmiştir.
- Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri'nin birleştirilmesi için Sivas'ta bir kongre toplanması kararı alınmıştır.
- Ordunun terhis edilmemesi kararı alınmıştır.
- Amasya Genelgesi ile Kurtuluş Savaşı resmen ilan edilmiştir.
Amasya Genelgesi, ülkenin içinde bulunduğu durumdan kurtulabilmesi adına atılmış büyük bir adım olmuştur. Bu durum sadece milletin harekete geçmesini sağlamakla kalmamış, aynı zamanda işgalcilerin de tepkisini çekmiştir. Bu doğrultuda Amasya Genelgesi, doğru şekilde atılan bir adım olmuştur. |
Mustafa Kemal Amasya Genelgesi ile ülkenin içerisinde bulunduğu durumu, İstanbul Hükümetinin tutumunu, bu durumdan nasıl kurtulabileceğimizi ve yapılacak işleri ortaya koymuştur.
Cevap yazMerhaba Oğuz Kaan,
Kesinlikle haklısın. Amasya Genelgesi, Mustafa Kemal'ın liderliğinde milli mücadelenin ilk adımlarının atıldığı önemli bir belgedir. Bu genelge ile hem halkın bilinçlendirilmesi hem de kurtuluş mücadelesinin yol haritası çizilmiştir. İstanbul Hükümeti'nin etkisiz kalışı karşısında Anadolu'da yeni bir hareketin başlatılması gerektiği vurgulanmıştır.
Selamlar,
[Adın]