Güney Cephesi
Güney Cephesi, Kurtuluş Savaşı döneminde Antep, Urfa ve Maraş'ta Türk askerlerinin Fransızlara karşı mücadele ettiği cephedir. Bu cephe, aynı zamanda Fransız Cephesi ya da Kilikya Cephesi olarak da bilinir. Güney Cephesi'nde yalnızca Fransızlara karşı değil, aynı zamanda Ermenilere karşı da savaşılmıştır. Fransız askeri birliklerine Ermenilerden oluşan gönüllü birlikler de katılmıştır.
I. Dünya Savaşı sonrasında Fransa, Sykes-Picot Antlaşması ile payına düşen yerleri almak için harekete geçmiştir. Bu antlaşmaya göre Maraş, Antep ve Urfa İngilizlere, Musul ise Fransızlara bırakılmıştır. Ancak İngiltere, Musul petrolleri nedeniyle Fransa ile Suriye İtilafnamesi'ni imzalayarak verilen yerleri kendi aralarında değiştirmişlerdir. Bu durumda Maraş, Antep ve Urfa Fransızlara bırakılmıştır. Bu durum sonrasında Güney Cephesi açılarak Fransızlarla Kuvayi Milliye ordusu arasındaki mücadele başlamıştır.
Maraş, Antep ve Urfa'da Güney Cephesi
Güney Cephesi'ndeki savaşın baş kahramanı olan bu üç şehir, milli mücadele döneminin önemli olaylarına tanıklık etmişlerdir:
- Maraş: Mondros Mütarekesi sonrasında Anadolu'da birçok noktada işgaller yaşanmıştır. Maraş da bu işgallere maruz kalan tarihi yerlerden biridir. Mütarekeden sonra işgal altına giren Maraş'ta ilk direniş 22 Ocak 1920'de Sütçü İmam tarafından başlatılmıştır. Sütçü İmam'ın hamamdan çıkan kadınlara sarkıntılık eden Ermeni askerlere saldırması sonucu Maraş'ta olaylar ateşlenmiştir. Maraş bu olayla Güney Cephesi'ne dahil olmuştur. Maraş'a bu ayaklanma nedeniyle Kahraman unvanı verilmiştir.
- Antep: Mütarekeden bir yıl sonra Fransızlar tarafından işgal edilen Antep'te 1920 Nisan'ında Türk Milli kuvvetleri tarafından bir ayaklanma çıkarılmıştır. Bu ayaklanma yaklaşık olarak 10 ay kadar sürmüştür. Güney Cephesi'nin Antep'te bulunan kısmı son derece kanlı geçmiştir. Ağır top ateşine tutulan Antep'te 6300 civarı Anteplinin şehit olduğu söylenmektedir. Fransız askerleri bu ağır toplara ve Suriye'den aldıkları yardıma rağmen Antep'e girememişlerdir. Güney Cephesi'ndeki bu olay sonrasında Antep'e Gazi unvanı verilmiştir.
- Urfa: Güney Cephesi'ndeki Fransızlarla mücadeleye Urfa'nın dahil olması, halkın direnişinden çok jandarmanın girişimiyle olmuştur. O dönemde Güney Cephesi'nde Urfa'ya komutan olarak atanan Ali Saip Bey, burada halkı örgütleyerek 3000 kişilik bir askeri güç oluşturmuştur. Bunlarla birlikte Urfa'nın 12 vatanseveri tarafından oluşturulan ve "12'ler" olarak bilinen özel Kuvayi Milliye hareketi, Fransızlara şehri boşaltmaları için bir ültimatom vermiştir. Bu ültimatom sonrasında Urfa'nın yarısı iki gün içerisinde geri alınmıştır. Geri kalan kısmında çıkan savaşta ise Fransız askerleri, Urfa'nın aşiret birlikleri tarafından kılıçtan geçirilmiştir. Bu sayede Urfa da alınarak Güney Cephesi'ndeki mücadele son bulmuştur.
Güney Cephesinin Kapanması ve Ankara Anlaşması
Güney Cephesi, fiilen tam anlamıyla Ankara Anlaşması ile son bulmuştur. 20 Ekim 1921 tarihinde Fransızlarla imzalanan bu anlaşma ile Güney Cephesi tamamen kapanmıştır. Ankara Anlaşması'na göre:
- Urfa, Antep ve Maraş Türkiye'ye bırakılmıştır.
- Süleyman Şah'ın mezarının bulunduğu Caber Kalesi'nin Türk malı olduğu ve burada Türk askerinin nöbet tutacağı belirtilmiştir.
Güney Cephesi'ni sona erdiren bu anlaşma sonrasında bölgede genel af ilan edilmiştir. Fransız ve Türk tarafları ellerindeki esirleri karşılıklı olarak serbest bırakmışlardır. Güney Cephesi'nin Anadolu kısmı, Misak-ı Milli adına kazançlı olarak kapatılmıştır. Ancak Musul daha sonra görüşülmeye bırakılmıştır.
|
Güney Cephesi, Kurtuluş Savaşı döneminde Türk milletinin bağımsızlık mücadelesinin önemli bir kısmını oluşturmuş. Özellikle Maraş, Antep ve Urfa gibi şehirlerin bu cephedeki rolü oldukça kritik. Savaşın baş kahramanı olarak bu şehirlerin direnişleri, sadece askeri bir mücadele değil, aynı zamanda halkın iradesinin ve cesaretinin de bir yansıması. Sütçü İmam'ın önderliğindeki direnişin Maraş'ta nasıl bir ateşleyici güç olduğunu ve Antep'in kanlı geçmişi, Türk milletinin bağımsızlık azmini göstermektedir. Urfa'daki halkın ve jandarmanın birlikte hareket ederek düşmana karşı koyması, direnişin toplumsal bir hareket haline geldiğini gösteriyor. Bunların yanı sıra, Sykes-Picot Antlaşması ve sonrasında yaşanan gelişmeler, Fransızların bölgedeki niyetlerini ve Türk milletinin bu duruma karşı nasıl bir tepki verdiğini de açıklıyor. Ankara Anlaşması ile birlikte bu cephedeki mücadele sona ermiş olsa da, kazanılan zaferlerin ardında yatan halk iradesi ve birlik ruhu, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunda önemli bir yer tutuyor. Bu tarihi olayların daha fazla anlaşılması, günümüzdeki milli değerlerimizin ve bağımsızlık mücadelesinin kıymetini daha iyi anlamamıza yardımcı olacaktır.
Cevap yazGüney Cephesi'nin Önemi
Felak, Güney Cephesi, Kurtuluş Savaşı döneminde Türk milletinin bağımsızlık mücadelesinin merkezi bir noktası haline gelmiştir. Maraş, Antep ve Urfa gibi şehirlerin direnişi, sadece askeri bir mücadele değil, aynı zamanda halkın iradesini ve cesaretini ortaya koyan önemli bir örnek teşkil etmektedir. Bu şehirlerdeki direnişler, milletin bağımsızlık azminin en somut göstergeleridir.
Sütçü İmam ve Maraş Direnişi
Sütçü İmam'ın önderliğindeki direniş, Maraş'ta büyük bir ateşleyici güç olmuştur. Onun cesareti, halkı bir araya getirerek direnişi güçlendirmiştir. Bu tür liderlik örnekleri, halkın motivasyonunu artırmış ve mücadele ruhunu pekiştirmiştir.
Antep'in Tarihi ve Urfa'nın Dayanışması
Antep'in kanlı geçmişi, Türk milletinin bağımsızlık azmini daha da pekiştirmiştir. Urfa'daki halk ve jandarma iş birliği ise, direnişin toplumsal bir hareket haline geldiğini göstermektedir. Bu dayanışma, milletin bütünleşmesi açısından büyük bir öneme sahiptir.
Sykes-Picot Antlaşması ve Tepkiler
Sykes-Picot Antlaşması'nın ardından yaşanan gelişmeler, bölgedeki güçlerin niyetlerini gözler önüne sermektedir. Türk milletinin bu duruma verdiği tepki, bağımsızlık mücadelesinin neden bu denli önemli olduğunu da vurgulamaktadır. Ankara Anlaşması ile birlikte cephenin sona ermesi, kazanılan zaferlerin ardındaki halk iradesinin ve birlik ruhunun önemini gözler önüne sermektedir.
Tarihin Önemi ve Günümüzdeki Yansımaları
Bu tarihi olayların daha iyi anlaşılması, günümüzdeki milli değerlerimizin ve bağımsızlık mücadelesinin kıymetini daha iyi anlamamıza yardımcı olacaktır. Türk milletinin geçmişteki güçlü duruşu, bugün de bağımsızlık ve özgürlük için verilen mücadelelerde ilham kaynağı olmaktadır.
Sınavda doğru yazmama yardımcı olur umarım
Cevap yazSongül hanım, elbette yardımcı olabileceğine inanıyorum! Başarılar dilerim.
Hangi antlaşmaların imzalandığını yazsaydınız daha iyi olurdu.
Cevap yazPerfect brain,
Görüşün için teşekkürler. Önerin çok değerli, gelecekteki yazılarımda bu detaya yer vermeyi düşüneceğim.
Sevgiler,