Alaşehir Kongresi, 16 Ağustos 1919 ile 25 Ağustos 1919 tarihleri arasında Alaşehir'de gerçekleştirilen bir kongredir. Amaçları ve alınan kararlar göz önünde bulundurulduğunda bölgesel bir kongre olarak nitelendirilir. Bağımsızlık mücadelesinin verildiği dönemde gerçekleştirilen ilk kongrelerden biridir. Erzurum Kongresi, Balıkesir Kongresi ve Alaşehir Kongresi tarihsel açıdan ve belirlenen amaçlar, alınan kararlar bakımından birbirlerine oldukça yakındır.

8 Temmuz 1919 tarihinde padişahın Mustafa Kemal Atatürk'ün görevden alındığı buyruğunu çıkarmasıyla birlikte, Mustafa Kemal Atatürk mevcut görevinden ve askerlik mesleğinden istifa etmiştir. Mustafa Kemal Atatürk'ün istifa ettiğini bildirmesi üzerine Kazım Karabekir, ordusuyla kendisinin emri altında olduğunu belirtmiştir. Batıda bu olaylar olurken doğuda Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, Ermenilere karşı mücadele vermekteydi. Sürecin devamında geliştirilmesi gereken stratejilerle ilgili maddelerin belirlenebilmesi amacıyla Erzurum Kongresi'nin düzenlenmesine karar verilmiştir.

Erzurum Kongresi, ülkenin bağımsızlığıyla ilgili kararların net bir şekilde ilk kez verildiği kongre olmasının yanı sıra, Mustafa Kemal Atatürk'ün istifasından sonra düzenlenen ilk kongre olma özelliğini de taşımaktadır. Vatan topraklarının bir bütün olduğu ve bölünemeyeceği, İstanbul Hükümeti'nin bağımsızlığı ve bütünlüğü koruyamadığı takdirde geçici olarak farklı bir hükümet kurulacağı, manda ve himaye tarzı egemenliği kısıtlayan uygulamaların asla kabul edilmeyeceği gibi önemli kararlar bu kongrede alınmıştır. Bölgesel bir kongre olmasına rağmen alınan kararlar açısından tüm ülkeyi etkileyen bir kongre olmuştur. İstanbul Hükümeti, kongrenin meşru olmadığını belirtse de, düzenlenen kongre tüm yurtta sevinçle karşılanmıştır.

Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin toplanmasıyla oluşturulan Erzurum Kongresi'nin ardından Batı Cephesi'nde Yunan birliklerine karşı mücadele veren Kuva-yı Milliye için ise 28 Haziran 1919'da başlayıp, Temmuz sonuna kadar devam eden ve iki ayrı oturumda tamamlanan Balıkesir Kongresi düzenlenmiştir. Bu kongrede, düşmana karşı herkesin sorumlu olduğu ve askerlik yapması gerektiği, sorumluluklarını yerine getirmeyenlerin belirlenerek ülke dışına çıkarılmaları gerektiği yönünde kararlar alınmıştır ve kongre bağımsız olarak hareket etmiştir.

Bağımsızlık mücadelesinde bu üç önemli kongrenin sonuncusu olan Alaşehir Kongresi ise 16 Ağustos 1919 tarihinde başlamış ve yaklaşık 9 gün sürmüştür. Bu kongrede, Balıkesir Kongresi'nde alınan kararlar pekiştirilmiş, sonuna kadar mücadeleye devam edilmesi yönünde kesin bildirimde bulunulmuştur. Tıpkı Balıkesir Kongresi gibi Alaşehir Kongresi de bağımsız bir tavır sergilemiştir. Ancak, diğerlerinden farklı olarak İstanbul Hükümeti'ne karşı çıkmış ve Balıkesir Kongresi'nde Sivas Kongresi'ne karşı sergilenen çekingen tavır yerine, Sivas Kongresi'ne sembolik dahi olsa katılma kararı verilmiştir.