31 Mart Olayı 31 Mart Olayı, Osmanlı İmparatorluğu'nda II. Meşrutiyet'in ilanından sonra İstanbul'da yönetime karşı yapılmış büyük bir isyandır. Bu olay, Rumi Takvimi'ne göre 31 Mart 1325 (13 Nisan 1909) tarihinde başladığı için bu isimle anılır. II. Meşrutiyet ve İttihat ve Terakki Cemiyeti II. Meşrutiyet'in ilan edilmesinden sonra, İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne karşı muhalefet artmaya başlamıştır. Ülkenin içinde bulunduğu durumdan dolayı İttihat ve Terakki Cemiyeti sorumlu tutuluyordu. Meşrutiyetin ilanının hemen ardından, Bosna-Hersek gibi toprakların kaybedilmesi ve bu sebeple doğan itibar kaybı, halkın Cemiyete karşı güvensizlik ve umutsuzluk duymasına sebep oldu. Ayrıca, beklenen rahat günlerin gelmemesi ve siyasi karışıklıkların artması da bu güvensizliği pekiştirdi. İsyanın Nedenleri Meşrutiyetçi hareketin en güçlü kolu olan İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin iktidarı tamamen ele geçirememesi ve İngilizlerin, İttihat ve Terakki Cemiyeti üzerinde etkili olamaması politik kararsızlıklara yol açmış, halk arasında da büyük çalkantılara sebep olmuştur. Bunun yanı sıra, dinci gruplar da İttihat ve Terakki Cemiyeti ile hükümete karşı harekete geçmişlerdir. Derviş Vahdeti'nin başında olduğu Volkan gazetesi ve "İttihat-ı Muhammedi Fırkası" gibi gruplar, ülkenin şeriattan uzaklaştığı propagandası yaparak, özellikle askerler arasında bu düşünceleri yaymak istiyorlardı. 31 Mart Olayı'nın Patlak Vermesi Bu dönemde İttihat ve Terakki Cemiyeti, yeni rejimini korumak ve başkentin güvenliğini sağlamak amacıyla, Makedonya'dan İstanbul'a "Avcı Taburları"nı getirdi. Ancak, bu birliklerden Dördüncü Avcı Taburu'nun subayları ve askerleri, 31 Mart 1325 tarihinde isyan ederek 31 Mart Olayı'nı başlattılar. İsyan, Ayasofya Meydanı'nda "Şeriat isteriz" diye bağıran ve ateş eden askerlerin Mebusan Meclisi'ni basmasıyla büyüdü. İsyancılar, gazetecileri, subayları ve meşrutiyet yanlılarını öldürdüler. Hükümetin bu olaylar karşısında yetersiz kalması üzerine, Hüseyin Hilmi Paşa hükümeti istifa etti. İsyanın Bastırılması ve Sonuçları İstanbul'daki bu gelişmeler karşısında, İttihat ve Terakki Cemiyeti, ana güç kaynağı olan Selanik'teki 3. Ordu'yu harekete geçirdi ve İstanbul'a doğru yola çıkardı. Böylece isyanı bastırmak üzere Hareket Ordusu kuruldu. Mustafa Kemal, bu orduda önemli görevlerde bulundu ve orduya "Hareket Ordusu" ismini önerdi. Hareket Ordusu, İstanbul'a girerek isyancıları kısa sürede bastırdı. Hareket Ordusu'nun İstanbul'a gelmesiyle, Mebusan ve Ayan Meclisleri, Ayastafanos'ta toplanarak II. Abdülhamid'in tahttan indirilmesini görüştüler. Ancak, Hareket Ordusu Komutanı Mahmut Şevket Paşa'nın zamanın erken olduğunu söylemesi üzerine, karar sonraya bırakıldı. İsyanın bastırılmasından hemen sonra sıkıyönetim ilan edildi ve isyancıların önderleri yargılanarak idam edildi. 31 Mart Olayı'nın Nedenlerini Kısaca Özetlersek
31 Mart Olayı'nın Sonuçlarını Kısaca Özetlersek
|