Menü Forumlar Popüler İçerikler Arama
Musul Sorunu

Musul Sorunu

Musul Sorunu, Osmanlı Devleti'nin son dönemlerinde başlayıp Cumhuriyet'in ilk yıllarında dahi devam eden önemli sınır sorunlarından bir tanesidir. Osmanlı Devleti'nin hakimiyeti zamanında sınırları içerisinde yer alan bu topraklar, Sanayi İnkılâbı'ndan sonra birçok sömürgeci devletin gözde odağı olmuştur. Bu devletlerin başında da İngiltere gelmektedir. Çünkü bu topraklar petrol bakımından son derece zengin topraklardır. Bu özelliği nedeniyle de İngiltere, Fransa ve Almanya gibi blok devletler arasında da çekişmelere neden olmuştur. Bu bölge 1916 yılında yapılan Sykes Picot Antlaşması ile de Fransa'ya bırakılmıştır. Ancak Fransa İngiltere ile arasındaki menfaatler nedeniyle bu bölgeyi San Remo Konferansı'ndan sonra 1920 yılında da tüm haklarını İngiltere'ye bırakmıştır. Ancak her zaman Osmanlı Devleti'ne karşı art niyetli olan İngiltere bölgedeki Hristiyanlar'ın güvenliğini bahane ederek ve Mondros Ateşkes Antlaşması'nın 7. Maddesini öne sürerek Musul'a tamamen hâkim olmak için Osmanlı Devleti'nden bu bölgeyi kendilerine bırakmalarını istemiştir. Bu gelişmeler üzerine 1918 yılında Musul İngilizler'in işgaline uğramıştır.

Musul Sorunu Osmanlı Devleti ve Türkiye Cumhuriyeti için sadece kaybedilen bir toprak değil, aynı zamanda Misak-i Milli için de önemli adımlardan bir tanesi olarak da ifade edilmiştir. Ancak Mondros Mütakeresi ile İtilaf Devletleri'nin güvenliklerini tehlikede gördükleri yerleri işgal edebilecekleri şeklindeki madde bu önemli bölgenin kontrol altında tutulmasını da zorlaştırmıştır. İngilizlerin bu bölgeyi işgal etmesiyle birlikte bölgede Türk Askerleri ve İngiliz askerleri arasında kontrolden çıkan bir durum meydana gelmiştir. Bu durum Lozan Konferansı'na da ayrıca konu olarak Yeni Türk Devleti ve İngiltere arasında uzun süren bir diplomatik krize neden olmuştur. Lozan Konferansı'nda Musul Sorunu görüşüldüğü sırada İngiltere bölgede bir ayaklanma çıkmasına neden olarak müdahale etme bahanesiyle Süleymaniye'yi topa tutmuştur. Gelişen bu olaylara tepki gösteren Türkiye, Lozan Konferansı'nın sekteye uğramasına neden olmuştur. Bu durumdan bir süre sonra 19 Mayıs 1924 yılında Türkiye ve İngiltere arasında İstanbul Konferansı düzenlenmiştir. Konferansta yapılan görüşmelerde Musul Sorunu'nu çözmek adına Türk temsilciler bu bölgenin uzun süre Osmanlı hakimiyetinde kaldığını ve bölgedeki Müslüman Türk ve Kürt nüfusunun çoğunlukta olduğunu ifade ederek Musul'un Misak-ı Milli sınırları içerisinde kalması gerektiğini ifade etmiştir. Ancak bu teklif İngiltere tarafından reddedilmiştir. Bu gelişmelerden sonra konu Milletler Cemiyeti'ne götürülmüştür. Burada yapılan görüşmelerde de Türk temsilciler aynı görüşleri ifade ederek bölgenin Türkiye'de kalması gerektiği söylemişlerdir. Musul Sorunu'nun çözülmesi için referandum yapılması gerektiği şeklinde teklifte bulunmuşlardır. Ancak İngiltere bölgedeki halkın bilinçsiz olmasından dolayı bu teklife karşı çıkmıştır. Bu gelişme sonrasında da Musul Sorunu'nu çözmek adına Milletler Cemiyeti bir komisyon kurmuştur ancak somut bir sonuç alınamamıştır.

Musul Sorunu'nun İngiltere lehine çözümlenmesinde İngiltere'nin bölgede yürüttüğü faaliyetler büyük ölçüde etkili olmuştur. Bölgenin petrol gücünü kaybetmek istemeyen İngiltere, o zamanki en büyük güç olmanın da avantajını kullanarak Milletler Cemiyeti'nden de kendi lehine bir karar çıkartmayı başarmıştır. Bu sıralarda bölgede yaşanan Şeyh Sait İsyanı'yla birlikte de bölgenin hakimiyeti artık Türkiye'nin kontrolünden çıkmış durumuna gelmiştir. 1925 yılında çıkan Şeyh Sait İsyanı bölgedeki Kürt halkının iç güvenliği bozduğu görüntüsü ortaya çıkarmak isteyen İngiltere ve bölgedeki hakimiyeti kendi lehine çevirmek isteyen Türkiye bir kez daha karşı karşıya gelmiştir. Ancak o zamana askeri anlamda zayıf olan Türkiye İngiltere'yle bir savaş yapmayı göze alamayarak İngilizlerle bir antlaşma yapmayı göze almıştır. 5 Haziran 1926 yılında yapılan bir antlaşmayla birlikte Musul Irak'a bırakılmıştır. Irak da İngiltere'nin sömürgesi olduğu için dolaylı olarak Musul İngiltere'ye bırakılmıştır. Yapılan anlaşmayla birlikte İngiltere buna karşılık olarak Musul petrollerinin yüzde 10'luk miktarını 25 yıl süreyle Türkiye'ye bırakmaya razı olmuştur. Ancak Türkiye bunu paraya dönüştürerek 500 bin İngiliz sterlini alarak bu hakkından vazgeçmiştir. Musul Sorunu bu şekilde Türkiye'nin ve Misak-ı Milli'nin aksine olumsuz bir şekilde sonuçlanmıştır.
Son Güncelleme : 21.01.2024 10:02:51
Musul Sorunu ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz.
Facebook Twitter Pinterest whatsapp
Musul Sorunu Yorumları
şifre

1 Yorum Yapılmış "Musul Sorunu"
2023 de musul bizim himâyemize geçecekmi?
Murat . 09.09.2018 14:47:21
CEVAP YAZ
Sakarya Meydan Muharebesi
Sakarya Meydan Muharebesi
23 Ağustos – 12 Eylül 1921 tarihleri arasında yapılan. Türk milleti için bir ölüm kalım savaşı olan Sakarya Meydan Muharebesi; Kurtuluş Savaşı içinde kader tayin edici olmuştur.Bu savaştan önce Yunanlıların başlıca hedefi; Ankara yönünde ilerleyerek,...
1.İnönü Savaşı
1.İnönü Savaşı
1. İnönü Savaşı, 6 Ocak 1921 tarihinde iki taraftan saldırıya geçen Yunan ordularıyla İnönü mevzilerinde savunmada olan Türk kuvvetleri arasında yapılan savaştır. 6 Ocak 1921 tarihine kadar Uşak ve Bursa bölgelerinde hazırlıklarını tamamlayan Yunan k...
Misaki Milli Nedir
Misaki Milli Nedir
Misak-ı Milli, Türklerin Kurtuluş Savaşının siyasi manifestosu olan altı maddelik bir bildiri adıdır. İstanbul'da toplanan son Osmanlı Meclisi tarafından bu bildiri 28 Ocak 1920 yılında oybirliği ile kabul edilmiştir ve kabul edildikten sonraki 17 Şu...
Moskova Antlaşması
Moskova Antlaşması
Moskova antlaşması, TBMM ve Rusya arasında karşılıklı menfaatler adına 16 Mart 1921 tarihinde imzalanmış bir antlaşmadır. Rusya'nın komünist ihtilaline maruz kalması sebebiyle savaştan çekilmesi, İtilaf devletlerinin tepkisine sebep olmuştu. Rusya'da...
Boğazlar Sorunu
Boğazlar Sorunu
Boğazlar Sorunu, İtilaf Devletleri tarafından ortaya atılmış, Çanakkale ve İstanbul Boğazları'nın stratejik öneminden faydalanabilmek adına Osmanlı üzerinde kurgulanan planlardan bir tanesi olarak tarihteki yerini almıştır. Boğazlar Sorunu sadece Osm...
İzmir İktisat Kongresi
İzmir İktisat Kongresi
İzmir İktisat Kongresi İzmir'de Banka-han binasında toplanan yeni Türkiye'nin ekonomik sorunlarının tartışıldığı bir kongredir. Yeni Türk devletinin temelleri 23 nisan 1920'de atılmıştı fakat en önemli sorunun ülkenin işgallerden kurtarılması olarak ...
Reval Görüşmeleri
Reval Görüşmeleri
Reval Görüşmeleri, görüşmelerin başlaması ve ilerleyiş süresi; Tarihler 9 Haziran 1908'i gösterirken bu günün sabahında Finlandiya Körfezi'nin Baltık kıyısında bulunan Reval bu günkü Estonya'nın başkenti konumunda bulunan Tallin'de zamanın İngiltere ...
Güney Cephesi
Güney Cephesi
Güney Cephesi, Kurtuluş Savaşı döneminde Antep, Urfa ve Maraş'ta Türk askerlerinin Fransızlara karşı mücadele ettiği cephedir. Bu anlamda Güney Cephesine Fransız cephesi ya da Kilikya cephesi de denilmektedir. Güney Cephesinde sadece Fransızlara karş...
Maarif Kongresi
Maarif Kongresi
Maarif Kongresi, 15-21 Temmuz 1921 tarihinde Ankara'da gerçekleştirilmiştir. O sırada Eskişehir-Kütahya savaşları yapılmakta, Sakarya'da askerler doğuya çekilmekteydi. Böylesine sıcak bir atmosferde 180 kişiden fazla bir katılımcının yer aldığı kongr...
2. İnönü Savaşı
2. İnönü Savaşı
2. İnönü Savaşı, 23 Mart 1921'de Yunan hücumuyla başlayan, milli mücadeledeki en kritik savaşlardan biridir. TBMM Hükümetinin geleceği, milli mücadele ruhunun tazelenmesi, İtilaf Devletleri'nin tutumu, vs. Birçok açıdan çok önemli bir dönüm noktası o...
Çerkez Ethem İsyanı
Çerkez Ethem İsyanı
Çerkez Ethem isyanı, Milli Mücadele içinde yer alan diğer isyanlardan daha farklı sebeplere sahiptir. Bu ayaklanmanın etnik bir sebebi olmadığı gibi, bölgesel bir nedene de dayanmamaktadır. Vatan savunmasında kendi birliğiyle görev yapan Çerkez Ethem...
Havza Genelgesi
Havza Genelgesi
Havza Genelgesi, 28-29 Mayıs 1919 Mustafa Kemal Atatürk'ün Samsun'a çıktıktan sonra ilk resmi tepkisi olması sebebiyle tarihte büyük bir öneme sahiptir. Atatürk, bu genelgeyle halkın işgallere tepki göstererek milli bilincin uyandırılmasını amaçlamış...

 

Sakarya Meydan Muharebesi
1.İnönü Savaşı
Misaki Milli Nedir
Moskova Antlaşması
Boğazlar Sorunu
İzmir İktisat Kongresi
Reval Görüşmeleri
Musul Sorunu
Güney Cephesi
Maarif Kongresi
2. İnönü Savaşı
Çerkez Ethem İsyanı
Havza Genelgesi
Amasya Genelgesi
Kütahya Eskişehir Savaşı
Ermeni Sorunu
Balkan Savaşları
Kars Antlaşması
Erzurum Kongresi
Sevr Antlaşması
Ankara Antlaşması
Suriye Filistin Cephesi
Manda ve Himaye Nedir
Doğu Cephesi
Büyük Taaruz
Misakı İktisadi
Atatürkün Samsuna Çıkışı
Gümrü Antlaşması
Mudanya Ateşkes Antlaşması
Kuvayi-milliye
Popüler İçerik
Amasya Genelgesi
Amasya Genelgesi
Amasya Genelgesi, Türkiye'nin temellerinin atıldığı, ulusal egemenliğin ve tam bağımsızlığın en büyük adımlarının atıldığı önemli bir bildiridir. Yeni...
Kütahya Eskişehir Savaşı
Kütahya Eskişehir Savaşı
Kütahya Eskişehir Savaşı 10 Temmuz 1921 ve 24 Temmuz 1921 tarihleri arasında Yunanistan ile Ankara Hükümeti ordusu arasında gerçekleşen savaştır. Muha...
Ermeni Sorunu
Ermeni Sorunu
Günümüzde içinden çıkılması güç bir durum haline gelmiş olan bir sorundur. Ermeni Sorunu. Tıpkı geçmişte Osmanlı’ya yapıldığı gibi günümüzde de Türk...
Balkan Savaşları
Balkan Savaşları
Balkan savaşlarıBirinci Balkan Savaşı (1912)Birinci balkan savaşının nedenleriTopraklarını büyütme hesapları yapan Balkan devletleri (Bulgaristan,Yuna...
Kars Antlaşması
Kars Antlaşması
Kars Antlaşması, Sovyetler Birliği döneminde, birliğin himayesinde bulunan üç cumhuriyet; Azerbaycan, Ermenistan, Gürcistan ve Türkiye Cumhuriyeti ara...
Erzurum Kongresi
Erzurum Kongresi
Erzurum Kongresi, bölgesel müdafaa cemiyetlerinin katılımıyla 21 Temmuz-7 Ağustos 1919 tarihleri arasında Erzurum'da toplanan bölgesel nitelikli bir...
Sevr Antlaşması
Sevr Antlaşması
Sevr Antlaşması 1. Dünya Savaşını sona erdiren antlaşma olarak karşımıza çıkmaktadır. Savaşı kazanan İtilaf Devletlerinin yenilgiye uğratmış olduğu di...
Popüler İçerik Son Forum Konuları Yardım Sayfaları  
Sakarya Meydan Muharebesi
1.İnönü Savaşı
Misaki Milli Nedir
Moskova Antlaşması
Boğazlar Sorunu
Sakarya Meydan Muhaberesi
Sakarya Meydan Muhaberesi
Gizlilik Politikası  
Çerez (Cookie) Politikası
Güvenlik Politikası
Bizimle İletişime Geçin
Forumlar
Site Haritası
Feed
Son Forum Konuları
Sakarya Meydan Muhaberesi
Sakarya Meydan Muhaberesi
Yardım Sayfaları
Gizlilik Politikası  
Çerez (Cookie) Politikası
Güvenlik Politikası
Bizimle İletişime Geçin
Forumlar
Site Haritası
Feed
Sitede yer alan haber ve içeriklerin tüm hakları saklıdır ve buradaki bilgiler sadece bilgilendirme amaçlı olup, kullanımına, uygulanmasına, satın alınmasına, delil gösterilmesine veya tavsiye edilmesine aracılık etmez. Sitemizdeki bilgiler, hiç bir zaman kesin bilgi kaynağı olmayıp, kullanıcılar tarafından eklenmiştir veya yorumlanmıştır. Buradaki bilgiler sitemizin asıl görüşlerini içermeyebileceği gibi hiçbir taahhüt ve tavsiye yerine de geçmez.
Şubat - 2024