Kurtuluş savaşı'nda i̇tilaf devletleri'nin rolü neydi?

Anadolu'nun işgalinden bağımsızlık mücadelesine uzanan süreçte İtilaf Devletleri'nin politikaları ve askeri hamleleri, Türk tarihinin bu kritik dönüm noktasını şekillendiren temel dinamiklerden biri olmuştur. İşgal girişimlerinden diplomatik manevralara kadar uzanan bu müdahiller, hem ulusal direnişin karakterini hem de modern Türkiye'nin doğuş koşullarını doğrudan etkilemiştir.

Konu kakkında 1 soru soruldu ve cevaplandı

Kurtuluş Savaşı'nda İtilaf Devletleri'nin Rolü

Kurtuluş Savaşı (1919-1923), Osmanlı İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı'ndan yenik çıkmasının ardından Anadolu topraklarının işgal edilmesi ve bu işgallere karşı Türk milletinin verdiği mücadeleyi ifade eder. İtilaf Devletleri (İngiltere, Fransa, İtalya ve Yunanistan başta olmak üzere) bu savaşta doğrudan veya dolaylı olarak kritik bir rol oynamıştır. İtilaf Devletleri'nin rolleri şu şekilde özetlenebilir:

İşgal Politikaları ve Sevr Antlaşması: İtilaf Devletleri, Osmanlı İmparatorluğu'nu paylaşmak amacıyla Sevr Antlaşması'nı (1920) dayattı. Bu antlaşma, Anadolu'yu parçalayarak Türk egemenliğini sınırlandırmayı ve bölgedeki çıkarlarını güvence altına almayı hedefliyordu. Antlaşma, İstanbul hükümeti tarafından imzalanmış olsa da TBMM tarafından reddedildi ve savaşın devam etmesine neden oldu.
Askerî Müdahaleler ve Destekler: İtilaf Devletleri, Anadolu'nun çeşitli bölgelerini işgal ederek Türk direnişini kırmaya çalıştı. Örneğin, Yunanistan, İzmir'i işgal etti ve Batı Anadolu'da ilerledi; bu hareket İngiltere ve Fransa tarafından desteklendi. Ayrıca, İngilizler İstanbul'u resmen işgal ederken, Fransızlar Güney Anadolu'da, İtalyanlar ise Batı Akdeniz bölgesinde askerî varlık gösterdi.
Siyasi ve Ekonomik Baskılar: İtilaf Devletleri, Osmanlı yönetimini zayıflatmak için ekonomik yaptırımlar uyguladı ve yerel işbirlikçi hükümetleri destekledi. Özellikle İngiltere, Anadolu'daki millî hareketi bastırmak için diplomatik girişimlerde bulundu ve Yunanistan'ı silah ve mali yardımlarla güçlendirdi.
Müzakereler ve Sonuç: Kurtuluş Savaşı ilerledikçe, İtilaf Devletleri arasında çıkar çatışmaları belirginleşti. Örneğin, Fransa, TBMM ile Ankara Antlaşması'nı (1921) imzalayarak Güney Cephesi'ndeki çatışmaları sonlandırdı. Benzer şekilde, İtalya da askerî ve siyasi nedenlerle Anadolu'dan çekildi. Sonuçta, Mudanya Mütarekesi (1922) ve Lozan Antlaşması (1923) ile İtilaf Devletleri, Türkiye'nin bağımsızlığını tanımak zorunda kaldı.

İtilaf Devletleri'nin rolü, başlangıçta Anadolu'yu parçalama ve sömürgeleştirme çabalarıyla şekillenirken, Türk millî direnişinin başarısı karşısında bu politikalarını revize etmek zorunda kaldılar. Bu süreç, modern Türkiye'nin kuruluşunda belirleyici bir faktör olmuştur.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap