Amasya genelgesi'nde kurtuluş savaşının nedenleri neler?

Milli mücadelenin temelini oluşturan Amasya Genelgesi, vatanın bütünlüğünün tehlikede olduğunu ilan ederek bağımsızlık yolundaki kararlılığı ortaya koymuştur. İstanbul Hükümeti'nin işgaller karşısındaki etkisizliği, milletin kendi kaderini eline almasını zorunlu kılmıştır. Bu çağrı, Anadolu'yu mücadelenin merkezi yaparken milli iradenin teşkilatlanmasının da önünü açmıştır.

19 Kasım 2025
Amasya Genelgesi ve Kurtuluş Savaşı'nın Nedenleri

Amasya Genelgesi (21-22 Haziran 1919), Türk Kurtuluş Savaşı'nın başlangıcını simgeleyen ve milli mücadelenin temel ilkelerini belirleyen önemli bir belgedir. Mustafa Kemal Atatürk ve arkadaşları tarafından hazırlanan bu genelge, Kurtuluş Savaşı'nın gerekçelerini açıkça ortaya koymuştur. Genelgede belirtilen nedenler şunlardır:

  • Vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığının tehlikede olması: Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'ndan yenik çıkması ve Mondros Ateşkes Antlaşması'nın (1918) ardından Anadolu'nun işgale uğraması, Türk milletinin varlığını tehdit ediyordu.
  • İstanbul Hükümeti'nin görevini yerine getirememesi: Osmanlı Hükümeti, işgallere karşı etkili bir direniş gösteremiyor ve milletin haklarını koruyamıyordu. Bu durum, milli iradenin kendi kaderine sahip çıkmasını zorunlu kılıyordu.
  • Milletin sesini duyuracak bir temsil sistemine ihtiyaç duyulması: Genelgede, milletin haklarını dünyaya duyurmak ve mücadeleyi örgütlemek amacıyla bir "milli heyet" (Temsil Kurulu) oluşturulması gerektiği vurgulanmıştır.
  • Anadolu'nun güvenli bir merkez olarak seçilmesi: İstanbul'un işgal altında olması ve siyasi baskılara açık olması nedeniyle, milli mücadelenin Anadolu'dan yürütülmesi kararlaştırılmıştır.

Amasya Genelgesi, bu nedenlerle Kurtuluş Savaşı'nın resmi başlangıcı sayılmış ve "Milletin istiklalini yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır" ilkesiyle hareket edilmiştir. Bu belge, Erzurum ve Sivas Kongreleri'nin toplanmasına zemin hazırlamış ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş sürecini hızlandırmıştır.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Çok Okunanlar
Romanya Cephesi
Romanya Cephesi
Haber Bülteni
Popüler İçerik
Musul Sorunu Nedir ve Nasıl Sonuçlanmıştır?
Musul Sorunu Nedir ve Nasıl Sonuçlanmıştır?
1. Dünya Savaşı Cepheleri ve Sonuçları
1. Dünya Savaşı Cepheleri ve Sonuçları
Ermeni Sorunu
Ermeni Sorunu
Gümrü Antlaşması Maddeleri
Gümrü Antlaşması Maddeleri
Cumhuriyetin İlanı 29 Ekim 1923
Cumhuriyetin İlanı 29 Ekim 1923
Güncel
Büyük Taaruz Nedir?
Büyük Taaruz Nedir?
Güncel
Güney Cephesi Sonuçları
Güney Cephesi Sonuçları
Trablusgarp Savaşı Sonuçları
Trablusgarp Savaşı Sonuçları
Kurtuluş Savaşı Örgütlenme Dönemi
Kurtuluş Savaşı Örgütlenme Dönemi
Kanal Cephesi
Kanal Cephesi
Hicaz Yemen Cephesi
Hicaz Yemen Cephesi
1921 Anayasası Kabulü ve Uygulanışı
1921 Anayasası Kabulü ve Uygulanışı
Mondros Ateşkes Antlaşması Maddeleri ve Sonuçları
Mondros Ateşkes Antlaşması Maddeleri ve Sonuçları
Lozan Barış Antlaşması ve Maddeleri
Lozan Barış Antlaşması ve Maddeleri
Doğu Cephesi Sonuçları
Doğu Cephesi Sonuçları
Amasya Görüşmeleri Sonuçları ve Maddeleri
Amasya Görüşmeleri Sonuçları ve Maddeleri
Teşkilatı Esasiye Kanunu ve Maddeleri
Teşkilatı Esasiye Kanunu ve Maddeleri
2. İnönü Savaşının Sonuçları
2. İnönü Savaşının Sonuçları
Tbmm Açılması Tarihi ve Önemi
Tbmm Açılması Tarihi ve Önemi
Batı Cephesi Sonuçları
Batı Cephesi Sonuçları
Saltanatın Kaldırılması ve Cumhuriyetin İlan Edilmesi
Saltanatın Kaldırılması ve Cumhuriyetin İlan Edilmesi
Manda ve Himaye Nedir?
Manda ve Himaye Nedir?
Misaki Milli Nedir?
Misaki Milli Nedir?
Şeyh Sait İsyanı Gerekçeleri ve Sonuçları
Şeyh Sait İsyanı Gerekçeleri ve Sonuçları
Paris Barış Konferansı ve Maddeleri
Paris Barış Konferansı ve Maddeleri
;